هادیِ معابر وصال، کتابی دربارة شهید ذبیح‌الله عاصی‌زادۀ اردکانی، فرمانده واحد اطلاعات‌وعملیات لشکر ۸ نجف اشرف و نخستین فرمانده تیپ مستقل ۱۸ الغدیر یزد، نوشتۀ مصطفی زمانی‌فر.
زمانی‌فر در اسفند ۱۳۶۰، در روستای سروعلیا از توابع شهرستان اردکان یزد زاده شد. او تحصیلات تکمیلی خود را تا کارشناسی ارشد در رشتۀ ادبیات فارسی ادامه داد و کار خود را از ۱۳۹۴ ش، با نوشتن داستان‌های کوتاه در حوزۀ ادبیات دفاع مقدس آغاز کرد و در ادامه، به نگاشتن خاطرات رزمندگان و زندگی‌نامۀ شهدا پرداخت. نخستین اثر وی در این زمینه، هادی معابر وصال است (زمانی‌فر، مصاحبه ... ).
زمانی‌فر هدف از نگارش این کتاب را معرفی شخصیت عاصی‌زاده و بیان عملکرد و جایگاه وی در بحث شناسایی و اطلاعات‌وعملیات می‌داند. به گفتۀ او، این کتاب از کارهای پیشینی که در این زمینه صورت گرفته، بسیار جامع‌تر است و زندگی شهید را از کودکی تا شهادت در برمی‌گیرد. کنگرۀ شهدای اطلاعات‌وعملیات باتوجه‌به سابقۀ فعالیت زمانی‌فر درزمینۀ تاریخ شفاهی و نوشتن مقاله برای مطبوعات، تألیف هادی معابر وصال را به وی واگذار کرد. جمع‌آوری اطلاعات و نگارش کتاب حدود یک سال به طول انجامید. نام کتاب به پیشنهاد کنگرۀ شهدای اطلاعات‌وعملیات انتخاب‌شده و برگرفته از سه واژه است: ۱. هادی به معنای راهنما، راه‌بلد و جلو‌افتاده است، که باتوجه‌به فرماندهی عاصی‌زاده بر واحد اطلاعات‌وعملیات و اشاره به مهم‌ترین وظیفه آن شناسایی منطقۀ عملیاتی؛ ۲. معابر جمع معبر، به معنی راه پیش‌بینی‌شده در میان موانع طرح‌ریزی یا احداث‌شده برای عبورومرور نیروهای خودی و ایهامی به معبرهای جنگی در جبهه و همچنین به معابری که هر انسانی برای رسیدن به کمال می‌پیماید، دارد؛ و ۳. وصال به معنای رسیدن و دو چیز را به هم رساندن است (همان؛ در ارتباط با تعریف معابر نک: رستمی، ذیل واژه).
شیوۀ جمع‌آوری و تدوین کتاب به‌صورت گسترده مراجعه به پایگاه اینترنتی اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد، سایت جامع فرهنگی مذهبی شهید آوینی؛ اسناد و مدارک دفاع مقدس اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان‌های یزد و اصفهان؛ استفاده از کتاب‌های خاطرات چشم‌های آسمانی* (خاطرات جواد کمالی اردکانی) به کوشش محمد معینی؛ خط‌شکن کویر* (خاطرات سردار محمدمهدی فرهنگ‌دوست) به کوشش محمدعلی همتی؛ دایرببب‌المعارف مصور تاریخ جنگ ایران و عراق به کوشش جعفر شیر‌علی‌نیا و سردار الغدیر (زندگی سردار شهید ذبیح‌الله عاصی‌زادۀ اردکانی) به کوشش کرامت یزدانی است. نویسنده بنابر گفتۀ خود، درصدد است، کتاب را با تغییراتی در محتوا و یکدستی مطالب، با نامی دیگر به چاپ برساند (زمانی‌فر، همان).
کتاب شامل سه فصلِ با نام‌های «سرباز امام (ره)»، «از سپاه عشق تا راهیان نجف» و «محرم تا محرم» است. فصل نخست با خاطره‌ای دربارۀ تولد عاصی‌زاده، آغاز می‌شود (ص ۱۷-18) و در ادامه، به دوران کودکی و دبستان وی بین سال‌های ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۲ ش می‌پردازد؛ سپس، خاطراتی دربارۀ روزهای نوجوانی شهید از زبان محمدحسین ابوالحسنی، از هم‌رزمان او، می‌آید (ص ۱۸-27).
در فصل دوم، مؤلف به عضویت عاصی‌زاده در سپاه پاسداران یزد، فراگیری آموزش نظامی در پادگان شهید بهشتی*(باغ خان*سابق)، آموزش پدافند هوایی با توپ‌های ۲۳ و ۱۰۵ میلی‌متری در ۱۰ مهر ۱۳۵۹ در پادگان شهید بهشتی اصفهان و حضور او در فرودگاه یزد (فرودگاه شهید صدوقی یزد کنونی) برای مقابله با تجاوز هوایی دشمن می‌پردازد (ص ۳۱-36)؛ سپس، به رفتن او به آبادان برای حضور در جنگ و مجروحیتش اشاره می‌کند (ص ۳۷-41). موضوع بعدی اعزام عاصی‌زاده به سوسنگرد در آخرین روزهای سال ۱۳۵۹ ش و فراگیری آموزش‌های اصول شناسایی، استفاده از قطب‌نما و نقشه‌خوانی و همچنین، شناسایی منطقۀ عملیاتی سوسنگرد است (ص ۴۲-43).
در ادامۀ این فصل، افزون بر بازگشت کوتاه او به یزد و استقرار در فرودگاه این شهر، از حضورش در عملیات طریق‌القدس در مقام فرمانده گردان امام علی(ع) تیپ ۱ عاشورا متشکل از رزمندگان استان یزد، سخن به میان آمده است (ص ۴۴-53)؛ سپس، مؤلف به خاطرات دو هم‌رزم شهید، محمدمهدی فرهنگ‌دوست و عبدالرسول کلانتری سرچشمه، از چگونگی عملکرد وی در خط پدافندی نیسان در منطقۀ سوسنگرد و مجروحیتش در عملیات بیت‌المقدس، می‌پردازد و اشاره می‌کند که ترکش‌ها تا بعد از عملیات والفجر ۲ در بدن او باقی ماندند و در تابستان ۱۳۶۲، از بدنش بیرون آورده شدند (ص ۵۴-66).
در ادامه، نویسنده به ذکر این نکته می‌پردازد که چگونه پس از آزادسازی خرمشهر در ۳ خرداد ۱۳۶۱، عاصی‌زاده تیم شناسایی را تشکیل داد و در خط پدافندی شلمچه مستقر کرد و پس‌ازآن، مسئولیت فرماندهی گردان امام حسین(ع) در تیپ ۲ کربلا را بر عهده گرفت (ص ۶۶-77).
فصل سوم، مهم‌ترین بخش کتاب، مسئولیت‌های مهم عاصی‌زاده در واحد اطلاعات‌وعملیات لشکر ۸ نجف اشرف، تیپ مستقل ۱۸ الغدیر و درنهایت، شهادت او را دربر می‌گیرد. در این فصل، نویسنده با استفاده از روایت دیگران، به موضوع انتخاب وی به سمت مسئول واحد اطلاعات‌وعملیات لشکر ۸ نجف اشرف می‌پردازد؛ سپس، سبب انتخاب عدد ۱۰۱ برای نام این واحد اشاره می‌کند و به نقش عاصی‌زاده در آماده‌سازی نیروها برای عملیات محرم و آموزش آن‌ها برای شناسایی منطقه، سامان‌دهی و گروه‌بندی نیروهایش، به‌دست‌آوردن اطلاعات کامل و دقیق از خط خودی و دشمن، وضعیت سنگرها و استحکامات دشمن و موانع پیشِ رو و نیز عوامل پیروزی در عملیات محرم از زبان هم‌رزمانش می‌پردازد (ص ۸۱-126).
نکتۀ درخور توجه این کتاب، آوردن مصاحبه با عاصی‌زاده بعد از عملیات محرم است. در این مصاحبه، او به‌خوبی، نکته‌هایی را دربارۀ حال‌و‌هوای رزمندگان و پیروزی در عملیات، بیان می‌کند (نک: ص ۱۲۷)؛ سپس، نویسنده خاطراتی را از هم‌رزمان شهید ازجمله محمدمهدی فرهنگ‌دوست، محمدعلی مشتاقیان و جواد کمالی اردکانی دربارۀ توانایی عاصی‌زاده در هدایت، سامان‌دهی و فرماندهی نیروها و روزهای پیش از عملیات والفجر مقدماتی در زمستان ۱۳۶۱ ش در منطقۀ فکه در جنوب ایلام می‌آورد (ص ۱۲۸-156).
در ادامه، مطالبی دربارۀ عملیات والفجر مقدماتی در بهمن ۱۳۶۱ بیان می‌شود (ص ۱۵۷-168). مطلب مهم بعدی، اشاره به تشکیل تیپ مستقل ۱۸ الغدیر یزد با حضور آیت‌الله محمدرضا ناصری، نمایندۀ ولی‌فقیه در استان یزد است (ص ۱۶۹-177)؛ سپس، به نکاتی دربارۀ مراسم ازدواج عاصی‌زاده از زبان محمد عاصی‌زاده، پدر وی و مهدی افخمی، از رزمندگان اطلاعات‌وعملیات اشاره می‌شود (ص ۱۶۹-188). پس‌ازاین، خاطراتی از فرهنگ‌دوست دربارۀ نقش عاصی‌زاده در شناسایی منطقۀ عملیاتی والفجر ۲ در پیرانشهر در جنوب غربی آذربایجان غربی و چگونگی روند تشکیل تیپ پیاده ۱۸ الغدیر می‌آید (ص ۱۸۹-205).
در ادامه، با آوردن مصاحبه‌هایی از محمدعلی مشتاقیان، مسئول اطلاعات‌وعملیات لشکر ۸ نجف اشرف و علی‌اکبر فتوحی، جانشین تیپ ۱۸ الغدیر در جنگ، دربارۀ انتخاب عاصی‌زاده به سمت نخستین فرمانده تیپ، پیش از عملیات والفجر ۴ مطالبی بیان می‌شود (ص ۲۰۶-212). پس‌ازآن، موضوع شهادت عاصی‌زاده در ۲۲ مهر ۱۳۶۲ در بانه در شمال غربی استان کردستان و خاطرات هم‌رزمان و دوستانش دراین‌باره می‌آید (ص ۲۱۳-219)
در پایان، متن سخنانی از زبان همسر، مادر و فرزند شهید عاصی‌زاده دربارۀ او همراه با متن پیام آیت‌الله خاتمی (نمایندة وقت امام خمینی (ره) و امام جمعة یزد) به مناسبت شهادت وی و وصیت‌نامۀ شهید (ص ۲۲۰-224)، و در صفحات پایانی کتاب هم مدارک، اسناد و تصاویری مربوط به خاطرات آمده است.
این کتاب در ۱۳۹۶ ش، به همت نشر دارخوین در اصفهان به چاپ رسیده است.
مآخذ: رستمی، محمود، فرهنگ واژه‌های نظامی، تهران: ایران سبز، ۱۳۸۶ ش؛ زمانی‌فر، مصطفی (مؤلف کتاب هادی معابر وصال)، مصاحبه با مؤلف، ۱ دی ۱۳۹۸؛ همو، هادی معابر وصال (براساس زندگی سردار شهید ذبیح‌الله عاصی‌زاده فرمانده تیپ مستقل پیادة ۱۸ الغدیر)، اصفهان: دارخوین، ۱۳۹۶ ش.